Na terenie Rzeczypospolitej Polskiej funkcjonuje kilka organizacji harcerskich, a do najważniejszych należą Związek Harcerstwa Polskiego oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej. Choć stawiają na podobne wartości, chociażby budowę braterstwa i odpowiedzialności, odróżniają się od siebie w kilku aspektach. Jakie są wobec tego główne podobieństwa i różnice pomiędzy ZHP a ZHR? Przedstawimy najważniejsze z nich.
Zasadnicze podobieństwa i różnice w statusie pomiędzy ZHP a ZHR
Podstawowym dokumentem każdej organizacji jest statut. To właśnie on określa najważniejsze właściwości ich działania. Mowa o celach wychowawczych czy też warunkach przynależności.
Jakie są podobieństwa i różnice pomiędzy ZHP a ZHR w statucie? Oba związki ukierunkowane są na stwarzanie odpowiednich warunków do rozwoju wszystkich swoich członków, a także propagowanie międzynarodowej integracji.
Dzielą je natomiast pewne postawy wychowawcze. W przypadku ZHP mowa o wartościach, które jedynie wywodzą się z religii chrześcijańskiej. W związku z tym jego członkami mogą zostać w zasadzie wszyscy. ZHR stawia natomiast na wzorce chrześcijańskie. Dlatego też w jego szeregi wstępują wyłącznie osoby wierzące lub poszukujące ścieżki wiary.
ZHP a ZHR – główne zasady wychowania
Jeśli chodzi o zasady wychowania, obie organizacje bazują na Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim. Mówi ono o rozwoju człowieka na wielu płaszczyznach – duchowej, fizycznej, społecznej, a także emocjonalnej. Przysięga składana przez wszystkich członków odwołuje się również do wiernej służby całemu narodowi oraz Bogu.
Czym natomiast różnią się ZHP a ZHR w tej kwestii? Pierwszy z nich kultywuje światowe tradycje skautowe. Z kolei drugi koncentruje się przede wszystkim na akcentowaniu harcerskiej przeszłości, odnoszącej się głównie do czasów walki państwa polskiego o niepodległość i suwerenność.
Podstawą rozwoju wartości religijnych w ZHR jest idea personalizmu chrześcijańskiego. Mówi ona o indywidualnym duchowym doskonaleniu się poprzez oddawanie Bogu samego siebie. Natomiast w przypadku ZHP mowa o ulepszaniu całego świata.
Sylwetka i cechy osobowościowe instruktora ZHP a ZHR
Wiele podobieństw i różnic dostrzega się w sylwetce instruktora harcerskiego. Oczywiście najważniejszy jest jego autorytet stanowiący dla pozostałych członków personifikację ideałów Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego. W związku z tym obie organizacje wymagają od instruktorów nie tylko zdolności organizacyjnych, ale także przywódczych oraz reprezentowania własną osobą wysokiego poziomu moralnego.
Różnice pomiędzy ZHP a ZHR zaznaczają się w wieku, w jakim harcerze mogą podjąć się próby na przewodnika. Jeśli chodzi o ZHR, członek organizacji musi mieć ukończone 17 lat. Co więcej, instruktorem pozostaje wyłącznie osoba wierząca. Natomiast osoba stowarzyszona w ZHP może podjąć się jej rok wcześniej, niezależnie od wybranych wartości.
Istnieje także pewny dysonans w ideach przypisanych dla poszczególnych stopni harcerskich. Regulamin Związku Harcerstwa Polskiego odnosi się przede wszystkim do cech wychowawczych oraz ludzkich i nie ma w nim wzmianki o szczególnym pielęgnowaniu wartości duchowo-patriotycznych. Inaczej niż w przypadku zasad Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, które podkreślają wizerunek instruktora-patrioty.
Mundur ZHP a ZHR – czym się odróżnia?
Zgodności i niezgodności w systemach wartości obu organizacji to jedno. Wizytówką każdego harcerza i harcerki jest oczywiście mundur. Jeśli chodzi ubiór członków ZHP a ZHR, również pojawia się wiele różnic.
Elementy umundurowania żeńskiego
Harcerski mundur w wersji żeńskiej składa się z dwóch najważniejszych części – koszuli mundurowej oraz spódnicy. Jeśli chodzi ZHR, poszczególne elementy ubioru dobierane są w takich samych kolorach. Nieco inaczej wygląda to w przypadku ZHP, gdzie barwa spódnicy powinna być ciemniejsza, aniżeli koszuli.
Spódnice w obu organizacjach odróżniają się także krojem. Członkinie ZHP noszą przede wszystkim nierozpinane modele z kieszeniami umiejscowionymi na udach. Natomiast ta część ubioru harcerek ZHR odznacza się kieszeniami, które są wpuszczone w materiał.
Alternatywą dla spódnic są spodnie w wersji krótkiej lub długiej. W ZHP przedstawicielki płci żeńskiej wykorzystują kolor czarny. Kolorystyka długich spodni może być natomiast różna, a najczęściej spotykane warianty to zieleń, czerń i moro.
Z kolei koszule dla obu organizacji różnią się przede wszystkim materiałem lub wielkością kołnierzyka. Ich krój jest z reguły taki sam. Natomiast te, które dedykowane są Związkowi Harcerstwa Polskiego, posiadają flagę Polski oraz logo organizacji w postaci haftu na lewej kieszeni.
Aby żeński mundur był kompletny, należy również wybrać odpowiednie nakrycie głowy, chustę, pas oraz pozostałe dodatki zgodne z tradycją, oraz symboliką całej drużyny.
Elementy umundurowania męskiego
Męski mundur, podobnie jak żeński, składa się z koszuli oraz spodenek. Strój członków ZHP zawiera jego górną część w jasnej kolorystyce oraz dolną w nieco ciemniejszej, zaś osób zrzeszonych w ZHR w podobnych odcieniach. Zasada pozostaje więc taka sama jak przy damskim ubiorze.
Koszule dla obu organizacji posiadają zbliżony do siebie krój. Różnią się od siebie jedynie kolorem oraz detalami, chociażby w postaci guzików. Tak samo, jak w stroju żeńskim, męskie warianty dla ZHP muszą mieć haftowane logo oraz flagę narodową.
Krótkie spodenki dla poszczególnych związków odróżniają się krojem oraz kolorystyką. Mogą występować w kolorze zielonym lub czarnym – w zależności od ustaleń drużyny. Popularne są również długie modele w postaci bojówek.
Odpowiednie nakrycie głowy, chusta, pas – te elementy także muszą być właściwie dopasowane dla wszystkich członków zespołu.
Zarówno umundurowanie męskie, jak i żeńskie powinno być funkcjonalne oraz wygodne w noszeniu. Dlatego też przed dokonaniem zakupu należy dokładnie określić wymiary poszczególnych części garderoby – szerokość w pasie, długość, wzrost, czy też obwód głowy. Pamiętać również trzeba o kolorystycznym ujednoliceniu dla każdego członka.